Ruimte creëren om leerlingen individueel te begeleiden.

Ik maak graag gebruik van goede voorbeelden in mijn lessen. Het levert mij- en de leerlingen enorm veel op. In deze blog leg ik uit hoe het gebruik van goede voorbeelden tijd en ruimte oplevert in mijn lessen waardoor ik individuele leerlingen beter kan begeleiden.

Leerlingen dienen in het derde leerjaar van Kunstvakken te leren hoe zij een goed beeldend proces opstarten en doorlopen volgens de fases die in de doelen beschreven staan. (fase A – oriënteren, fase B – Beeldend Onderzoek, fase C – Vaststellen ontwerp, enzovoort.) 

Na een klassikale instructie over het beeldend proces (waarin leerlingen een beeld krijgen van een beeldend proces en ontdekken wat de functie is van een beeldend proces) begin ik met de klas met fase A: het breed oriënteren op het thema en de opdracht. Leerlingen moeten leren welke stappen horen bij fase A en zij moeten leren hoe zij deze stappen goed uitvoeren. We gaan voor kwaliteit.

Voorheen kregen de leerlingen dan opnieuw een klassikale instructie van mij; ik was dan heel hard aan het werken om alle leerlingen goed uit te leggen wat zij allemaal moeten doen bij fase A én ik moest ook nog eens behoorlijk hard werken om ze bij deze les te houden. (Ze hadden namelijk, zoals je net hebt gelezen, hiervoor ook al een instructie gehad van mij.) Het zweet stond toen echt op de verkeerde rug.
Het is daarom dat ik een aantal jaren geleden ben begonnen met het gebruiken van goede voorbeelden in mijn lessen.

Een goed voorbeeld in mijn les.
Leerlingen krijgen nu, nadat zij hebben gehoord (en gelezen) wat de leerdoelen zijn van de les, een goede uitwerking van fase A. Samen met een schoudermaatje gaan zij dit goede voorbeeld analyseren. Hiervoor deel ik enkele vragen uit die zo zijn geformuleerd dat de leerlingen heel gericht gaan kijken naar het goede voorbeeld en zelf ontdekken wat de criteria zijn voor fase A.
Als zij even bezig zijn ga ik vervolgens rondlopen en stel ik bij elke tafel vragen om te ontdekken of zij nu weten waar een goede uitwerking van fase A aan moet voldoen. De leerlingen die nog vragen hebben stellen mij op dat moment hun vragen, de leerlingen die nog een aanvulling nodig hebben krijgen die van mij en de leerlingen die een goed beeld hebben van wat zij moeten doen voor fase A, en bovenal hoe zij dit goed moeten doen, gaan zelf deze fase opstarten voor hun eigen opdracht.

Het goede voorbeeld houd ik zichtbaar en bereikbaar voor de leerlingen gedurende de lessen dat zij aan dit onderdeel van hun beeldend proces werken. Dit levert mij enorm veel tijd op; vroeger (toen ik de uitleg nog klassikaal deed) was ik daarna nog heel veel tijd kwijt aan vragen van leerlingen. ‘Mijnheer, wilt u eens controleren of ik zo goed bezig ben.’ – ‘Mijnheer, zijn dit zo voldoende woorden?’ – ‘Mijnheer, hoeveel plaatjes moet ik precies verzamelen?’
Klassikaal uitleg geven, of geschreven uitleg aanreiken, leidt vaak niet direct tot begrip bij de leerlingen. Hierdoor komen leerlingen vaak direct na jouw uitleg naar jou met allerlei vragen, terwijl jij denkt: ‘dit heb ik toch net uitgelegd’.

Wat ik ervaar bij het werken met goede voorbeelden is dat leerlingen, als zij dit soort vragen hebben, zelf het goede voorbeeld pakken. Zeker als het binnen handbereik ligt. En anders kan ik ze daar naar verwijzen. Hierdoor heb ik veel meer tijd in deze lessen om individuele leerlingen te helpen die dit nodig hebben en heb ik ook de ruimte om dit op een coachende manier te doen; in plaats van dat ik een leerling een kort en sturend antwoord geef, zodat hij verder kan en ik snel door kan naar de volgende leerlingen die zitten te wachten met vragen, heb ik de tijd om met een leerling een kort vraag-antwoord gesprek te voeren waardoor hij zelf de oplossing of het antwoord vindt.
De tijd en ruimte die het werken met goede voorbeelden mij oplevert vind ik echt een verademing.

witregel

_{Wil je meer lezen over dit onderwerp:}

_{– Kwaliteitsbesef bijbrengen d.m.v. voorbeelden vergelijken.
–Kwaliteitsbesef bij kunstvakken: een voorbeeld uit de lespraktijk.
–Leerlingen leren kijken naar goede en minder goede voorbeelden.
–Beseffen wat kwaliteit is.}